MUZEUM NARODOWE W POZNANIU,WARSZTATY PLASTYCZNE DLA GIMNAZJALISTÓW I LICEALISTÓW -,,KREATYWNI": STUDIUM MALARSKIE POSTACI LUDZKIEJ

XIII EDYCJA - 3, 10, 17 październik 2015

Studium malarskie, chromatyczne postaci ludzkiej w kontekście środków
wyrazu plastycznego.

Inspiracją malarstwa była modelka w stroju Bamberskim.

Podstawy warsztatowe techniki akrylowej na kolorowym lub białym brystolu.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Bambrzy

Bambrzy, Bambry (niem. Posener Bamberger) – Polacy pochodzenia niemieckiego, potomkowie osadników przybyłych z okolic Bambergu (Frankonia), którzy w latach 1719-1753, zostali sprowadzeni przez władze Poznania, aby zasiedlić opuszczone wsie, które zostały zniszczone podczas wojny północnej i będącej jej skutkiem epidemii cholery. Z ideą tą wystąpił najprawdopodobniej biskup Krzysztof Antoni Szembek lub jego poprzednik – Michał Bartłomiej Tarło. Oni to, w czasie pobytu w południowej Frankonii, zauważyli, że pomimo wysoko postawionej kultury rolnej wielu tamtejszych chłopów żyje w ubóstwie. Był to wynik zakazu podziału gospodarstw pomiędzy dzieci. Jedynym warunkiem dla osadników było (zgodnie z nakazem Augusta II Mocnego z 1710 dotyczącego wszystkich cudzoziemców osiedlających się w Polsce) wyznanie rzymskokatolickie.

Osadnicy przybywali w kilku falach osiedlając się:

1719 – w Luboniu
1730 – w Dębcu oraz Boninie
1746-1747 – w Ratajach i Wildzie
1750-1753 – w Jeżycach i Górczynie

Osadnicy przybyli nie tylko z okolic samego Bambergu, ale także z innych regionów Starej Rzeszy. W początkowym okresie, ze względu na język i warunki zasiedlenia, wszystkich osadników zwano bambrami. W wieku XIX mianem tym określano wszystkich, niezależnie od pochodzenia, mieszkańców wsi, w okresie międzywojennym "bamber" oznaczał dobrego, bogatego gospodarza. Po II wojnie światowej słowo to zmieniło swój wydźwięk na pejoratywny.

Ogółem liczba osadników wynosiła ok. 450-500 osób – na podstawie zachowanych kontraktów, natomiast późniejsze dokumenty sugerują przybycie osadników niemieckich pomiędzy czterema falami, stąd dokładniejsza liczba przybyłych szacowana jest na 900 osób.

Nowi przybysze uzyskali od miasta bardzo korzystne warunki: gospodarkę czynszową (polskich chłopów obowiązywała w tym czasie pańszczyzna), drewno na budowę domów, ziarno na zasiew i kilkuletnie zwolnienie z czynszu. Te same warunki, kilkanaście lat później, rozszerzono na nielicznych polskich rolników.

Stosunkowo szybkiej polonizacji sprzyjała wspólna z rdzennymi mieszkańcami wiara oraz małżeństwa mieszane. O tym zjawisku najlepiej świadczy fakt, że w końcu XIX wieku wśród katolickich mieszkańców wsi należących do miasta Poznania nie było ani jednej osoby deklarującej narodowość niemiecką.

Kobiecy strój bamberski ukształtował się w okresie XIX wieku w Poznaniu ze skrzyżowania cech strojów frankońskich, łużyckich, lubuskich oraz wielkopolskich, a także biedermeieru.

W listopadzie 2003 otwarto w Poznaniu Muzeum Bambrów Poznańskich, zbudowane głównie staraniem Towarzystwa Bambrów Poznańskich i prof. Marii Paradowskiej.

Zdjęcia kolorowe z opisem/źródło:
http://www.folklor.pl/index.php?mode=galeria&action=main&menu=173&id=8033&d=8034&lang=PL

Kornet-ozdobny czepiec Bamberki

Strój panny
Każdy strój Bamberki był swego rodzaju popisem dekoracyjnym. Podstawowymi jego elementami, podobnie jak w każdym bamberskim stroju uroczystym były: watówki, spódniki spodnie, koszulka i sznurówka. Suknia składała się z kaftuna i dyrdoka, wyróżniająca się jasnym kolorem, uszyta z jedwabiu w różnokolorowe kwiatki. Koniecznym uzupełnieniem były tiulowe przystroje. Noszono zatem krezę, fartuch i chustę, ozdobioną efektownym haftem. Chustę tą krzyżowano z przodu na piersiach, a następnie przekładano do tyłu, i tam zawiązywały jej końce. W miejscy krzyżowania chusty panny przypinały na niej małe ozdobne bukieciki ze sztucznych kwiatków. Najbardziej istotnym wyróżnikiem w stroju i atrybutem panny był kornet. To specyficzne nakrycie głowy, niespotykane w innych strojach ludowych Wielkopolski, noszone było tylko podczas wyjątkowych uroczystości i stanowiło pewną odmianę ozdobnego czepca. Najprościej ujmując, kornet to konstrukcja długości ok. 23 cm, wykonana z tektury, drutu i sztucznych kwiatków, bombek, wstążek, różnego rodzaju tasiemek i bibułek. Z tyły kornet obficie przyozdabiano kokardami. Najczęściej stosowano wstążki białe, żółte, niebieskie i różowe, określane wiatrówkami. Na szyję Bamberki zakładały czerwone korale.

Strój męski
Męski strój bardzo szybko zanikł, a Bambrzy wtopili się w społeczność miejską. Jeszcze w XIX wieku mężczyźni łączyli w swym ubiorze tradycyjne elementy chłopskiej garderoby w elementami ubioru miejskiego, aż wreszcie całkowicie przeszli na ubiór miejski.

Zdjęcia czarno-białe/źródło:
http://www.poznanczyk.com/poznanczanie3.html